Waxaa la bilaabay hubka dhigis lagu sameynayo ciiddankii Tigray oo gaaraya 320 Kun oo askari.
Talaabadan ayaa qeyb ka ah heshiiskii lagu joojiyey dagaalkii ciidamada Itoobiya iyo kuwa tigray dhexmaray ee lagu kala saxiixday dalka Koonfur Afrika
Ciiddankan ayaa loo sameynayaa shaqo Abbuur ay nolashooda ku maareeyan, iyagoo bulshada dhexgali doona sida ay sheegtay dowlada
Arrintan ayaa ku soo aadeysa xili khilaaf siyaasadeed uu ka dhex aloosan yahay Madaxweynaha Tigray Getachew Reda oo taageersan Maamulka Abiy Ahmed iyo Maadaxweynihii hore ee maamulkaas Depresion Gepremeskel oo diidan heshiiska lagu afjaray dagaalka
Khilaafka labada dhinac oo saameyn xoogan ku leh gobolka Tigray ayaa laga yaabaa ineysan sidii la rabay u fulin qorshaha hub ka dhigista ee ay gadaal ka riixeyso dowlada Itoobiya.
Heshiiska Itoobiya iyo Tigray, oo sidoo kale loo yaqaan “Heshiiska Nabadgelyada,” wuxuu ahaa heshiis nabadeed oo muhiim ah oo lagu gaaray 2-dii Nofeembar 2022. Heshiiskan wuxuu soo afjaray dagaal sokeeye oo socday muddo laba sano ah, kaas oo ka dhashay khilaafyo siyaasadeed, militari, iyo qabiil oo ka dhashay deegaanka Tigray ee waqooyiga Itoobiya.
Dagaalka Itoobiya iyo Tigray wuxuu bilowday bishii November 2020, markii ciidamada dowladda Itoobiya ay weerar ku qaadeen gobolka Tigray ee waqooyiga dalka, si ay uga hortagaan kooxaha Tigray People’s Liberation Front (TPLF), oo la sheegay inay bilaabeen weerar ka dhan ah ciidanka dowladda. Dagaalkan wuxuu sababay khasaarooyin badan, oo ay ku jiraan dhimasho, barakac, iyo burbur baahsan.
Heshiiska nabadeed ee la gaaray waxaa dadaal u galay Midowga Afrika, iyadoo labada dhinac ee Itoobiya iyo Tigray ay isku raaceen inay joojiyaan dagaalka, dejiyaan xaaladda, iyo inay dib u bilowdaan wadahadalo siyaasadeed. Heshiiska wuxuu sidoo kale ka mid ahaa in la dejiyo ciidanka, gargaarka bini’aadantinimo loo fududeeyo, iyo in la soo celiyo amniga guud ee gobolka.
Qodobbada ugu waaweyn ee heshiiska waxaa ka mid ah:
Joojinta dagaalka – Dagaalka waxaa si rasmi ah loo joojiyey, waxaana la sameeyey qorshe lagu hubinayo in xabad-joojin laga hirgeliyo.
Soo celinta adeegyada iyo gargaarka – Waxaa la oggolaaday in gargaarka bini’aadantinimo si bilaash ah loo gaarsiiyo gobolka Tigray.
Ka wada shaqeynta nabadda iyo is-dhexgalka – Waxaa la isku raacay in ay wadahadalo dheeri ah lagu xaliyo khilaafaadka siyaasadeed ee xilligan iyo in la sameeyo qorshe nabadeed oo waara.
Dib u eegista habka siyaasadeed – Waxaa sidoo kale lagu heshiiyey in dib u habeyn lagu sameeyo qaabka siyaasadeed ee dalka Itoobiya, iyadoo la rajo weyn yahay in la joojiyo khilaafyada qabiilka ee dalka dhexdiisa.
Heshiiska wuxuu ahaa mid muhiim ah oo taageero ka helay beesha caalamka, inkasta oo ay jiraan caqabado badan oo ku saabsan fulinta dhammaan qodobbada heshiiska. Dagaalka iyo dhibaatada ka dhashay ayaa weli saameyn weyn ku leh dadka Tigray iyo guud ahaan Itoobiya.
